[Review] Thế Tổ Miếu

Tổ Miếu, thường gọi là Thế Miếu, nằm ở góc Tây Nam kinh thành Huế, là nơi thờ các vị vua triều Nguyễn. Đây là nơi triều đình đi lễ các vị vua đã khuất, phụ nữ trong triều (kể cả hoàng hậu) không được tham dự các buổi lễ này.



Nguyên xưa, nơi đây từng là đền thờ ông Nguyễn Phúc Côn, thân sinh vua Gia Long, tục gọi là đền Hoàng Phiêu. Đến năm Minh Mạng thứ 2 (1821), Hoàng Phiêu Miếu được dời về phía Bắc khoảng 50 m để dành vị trí cho tòa Thế Tổ Miếu thờ Vua Gia Long và Hoàng hậu. Đền được xây dựng trong 2 năm (1821-1822), ban đầu chỉ thờ Thế Tổ Cao Hoàng Đế (nên có tên là Thế Tổ Miếu) nhưng về sau trở thành nơi thờ các vị vua triều Nguyễn. .

Khuôn viên Thế Tổ Miếu có hình chữ nhật, diện tích hơn 2ha, chiếm 1/18 toàn bộ diện tích bên trong Hoàng thành và Tử Cấm Thành. Tòa Tổ Miếu là một công trình kiến trúc bằng gỗ rất lớn, được xây dựng theo lối “trấn trạch” đặt trên nền cao gần 1 m. Mặt bằng hình chữ nhật (54,60 m × 27,70 m), với diện tích 1500 m². Nhà chính 9 gian 2 chái, nhà trước 11 gian và 2 chái đơn, được nối với nhau bằng vỏ cua chạm khắc tinh xảo. Phần mái được lợp bằng ngói hoàng gia với phần đỉnh mái được đính đá cực kỳ rực rỡ với màu xanh lam. Bên trong khuôn viên ngoài Tòa Tổ Miếu là công trình chính còn có các công trình khác như Thổ Công Tự, Cửu Đỉnh, Hiển Lâm Các, Cảnh Y Điện, Tả Vu, Hữu Vu.



Nhân vật : skyscrapercity.com

Bên trong đền, ngoài bàn thờ vua Gia Long và 2 vị Hoàng hậu đặt chính giữa, bàn thờ các vị vua còn lại đều theo nguyên tắc “tả, hữu” để sắp đặt. Tuy nhiên, theo gia phả họ Nguyễn, các vị vua được coi là “hoàng đế” và “thất thần” không được thờ ở ngôi đền này nên trước năm 1958, bên trong Thế Tổ Miếu chỉ có 7 câu đối. Thờ các vị vua sau:

1. Bàn thờ Tổ Cao Hoàng Đế (Vua Gia Long) và 2 Hoàng hậu Thừa Thiên và Thuận Thiên ở gian giữa.
2. Bàn thờ Đức Thánh Tổ Nhân Hoàng Đế (vua Minh Mạng) và Hoàng hậu ở gian trái nhất (gian đầu bên trái, từ giữa).
3. Ban thờ Hiển Tổ Chương Hoàng Đế (vua Thiệu Trị) và Hoàng hậu đặt ở gian chính diện (gian đầu bên phải, từ giữa).
4. Phòng thờ Đức Tông Anh Hoàng Đế (vua Tự Đức) và Hoàng hậu ở gian tả (gian thứ hai bên trái).
5. Đền thờ Giản Tông Nghi Hoàng Đế (vua Kiến Phúc) ở gian hữu (gian thứ hai bên phải).
6. Bàn thờ Cảnh Tông Thuận Hoàng Đế (vua Đồng Khánh) và Hoàng hậu ở gian tả (gian ba bên trái).
7. Ban thờ Hoàng Tông Tuyên Hoàng Đế (vua Khải Định) và Hoàng hậu ở gian phải (gian thứ ba bên phải).

Đến tháng 10 năm 1958, lễ thờ 3 vị vua chống Pháp được liệt vào hàng thành hoàng, không thờ ở Thế Tổ Miếu, Hàm Nghi, Thành Thái và Duy Tân, được Hội đồng Nguyễn Phúc Tộc đưa về thờ tại Thế. Tô Miễu. .

Hiện điện thờ vua Hàm Nghi được đặt ở gian tả (gian thứ tư bên trái). Ban thờ vua Thành Thái đặt ở gian tả (gian thứ năm bên trái), tòa thờ vua Duy Tân ở gian hữu (gian thứ tư bên phải). Còn thờ các vua Dục Đức, Hiệp Hòa, Bảo Đại thì đến nay chưa có ở Thế Tổ Miếu.



Bên ngoài Tổ Miếu, phía trước là khoảng sân rộng lát gạch Bát Tràng. Trên sân đặt một dãy 14 bệ đá, bên trên đặt các lọ hoa bằng gốm. Hai bên sân đình có đôi kỳ lân bằng đồng đứng sừng sững ở đình.

Cuối sân là chín chiếc đỉnh đồng (Cửu Đỉnh) khổng lồ được đặt thẳng hàng với 9 gian thờ trong chùa. Tiếp đến là gác Hiển Lâm, 3 tầng cao vút, hai bên có lầu chuông, lầu trống nối với lầu bằng tường gạch. Bên dưới lầu chuông, lầu có hai cửa trống là Tuần Liệt (trái) và Sùng Công (phải). Bên ngoài bức tường này có 2 miếu nhỏ còn gọi là Tả Vu và Hữu Vu thờ các vị thần và các thân vương triều Nguyễn.



Thổ Công Tự và Cảnh Y Điện là những tòa nhà hình vuông nằm đối xứng nhau theo hướng đông tây của Thế Tổ Miếu (Cảnh Y miếu nằm ở phía đông đã bị đổ nát từ lâu), sát bên Tây Thần Miếu còn có một cây tùng cổ thụ. , có hình dáng uốn lượn rất đẹp. Tường được trồng từ khi Thế Tổ Miếu xây dựng.