[Review] Lăng Dục Đức – An lăng

An Lăng nằm ở khu trung tâm, diện tích khoảng 1 ha. Lăng gồm 2 khu: khu lăng mộ và khu thờ tự được đặt song song với nhau. Cả hai khu đều có tường bao quanh. Lăng quay mặt về hướng Tây Bắc, lấy đồi Phước Quả làm tiền án, núi Tam Thai phía sau làm chẩm, phía trước có dòng suối chảy qua làm tụ thủy.


Lăng Dục Đức

Sau khi vua Tự Đức (1847-1883) qua đời, ngai vàng nhà Nguyễn được 3 vị vua là Dục Đức (1883), Hiệp Hòa (1883) và Kiến Phúc (1883 – 1884) kế thừa liên tục chỉ trong 4 tháng. , được sử sách gọi là “Tứ phủ tam vương”, sau đó tiếp tục được truyền đến 4 đời vua nữa trong thời gian ngắn: Hàm Nghi (1884 – 1885), Đồng Khánh (1885 – 1889), Thành Thái (1889 – 1907)) và Duy Tân (1907 – 1916).




Vua Dục Đức tên thật là Nguyễn Phúc Ưng Ái, sinh năm 1852, lên 2 tuổi được vua Tự Đức chọn làm con nuôi và đặt làm Dục Đức Đường ở kinh đô. Năm 17 tuổi đổi tên là Ứng Chân. Khi vua Tự Đức băng hà, hoàng tử 32 tuổi lên ngôi, nhưng chỉ sau 3 ngày thì bị phế (23/7/1883) và bị quản thúc ở Thái Y Viện, cuối cùng chết đói ở Thừa Thiên ngục. sau 7 ngày không cho ăn uống (6/10/1883); để lại 8 vợ, 11 con trai và 8 con gái. Mộ chôn tạm ở rạch Phước Quả, gần chùa Tường Quang. Vài ngày sau, triều đình cho phép vợ ông là bà Từ Minh vào viếng mộ và làm lễ an táng tại chùa Tường Quang.

Con vua Dục Đức là Nguyễn Phúc Bửu Lân lên ngôi năm 1889, dưới triều Thành Thái. Sau khi lên ngôi, Thành Thái liền cho xây dựng lăng mộ của vua cha và đặt tên là An Lăng. Nơi thờ tự là chùa Tường Quang cách đó 200 m. Năm 1891, triều đình vua Thành Thái cho xây dựng đền ở phường Thuận Cát, gần bên phải Hoàng Thành thờ vua Dục Đức, đặt tên là Tân Miếu (Năm 1897 đổi tên là Cung Tôn Miếu). Năm 1892, bà Từ Minh Hoàng Thái Hậu – mẹ vua Thành Thái đã phát tiền đúc tượng Phật và mở rộng tổ sư chùa Tường Quang. 5 chữ “Sắc tứ Kim Quang Tự”.

Tháng 7 năm Thái Bình thứ 11 (8-1899), vua cho xây dựng cung Long An gần khu lăng mộ vua Dục Đức để thờ vua cha. Trong khuôn viên này đã xây dựng một số nhà phụ thuộc như Tả, hữu đường, Tả hữu viện cho 7 người vợ thứ hai của vua Dục Đức ở để hương khói phụng thờ. Năm 1906, bà Từ Minh mất, triều đình quy hoạch lại khu lăng mộ vua Dục Đức, làm khu lăng kép, xây mộ bà gần mộ ông theo kiểu “âm táng”, “phi táng”. có đạo đức ”. Cuối năm 1945, ngay sau khi vua Duy Tân băng hà vì tai nạn máy bay ở châu Phi, lễ truy điệu vua được tổ chức tại điện Long An và thờ vua tại đây.

Năm 1954, khi vua Thành Thái băng hà, thi hài được đưa về hiện tại khu An Lăng và được thờ tại đền Long An. Năm 1987, hài cốt của vua Duy Tân được an táng cạnh lăng Thành Thái. Gần hai bên lăng Thành Thái và Duy Tân còn có lăng mộ của 3 bà vợ vua Thành Thái. Và năm 1994, hài cốt của bà Mai Thị Vàng (mất 1980), vợ vua Duy Tân được an táng gần lăng vua Duy Tân.

Ngoài ra, trong khu vực lăng Dục Đức hiện còn lưu giữ 39 lăng mộ của các hoàng tử, hoàng hậu và 121 mộ đất thuộc hệ thống Đệ tứ Chánh xứ. Theo địa phương cũ, lăng Dục Đức chiếm diện tích 56.144 m2, trong đó có khoảng 20 công trình kiến trúc lớn nhỏ; chia làm hai khu: lăng và tẩm, nằm cách nhau hơn 50 mét. Cả hai khu kiến trúc đều được xây dựng bao bọc xung quanh. Lăng quay mặt về hướng Tây Bắc, dùng một ngọn đồi thấp, thường gọi là cù lao Phước Quả làm tiền án; Dùng dòng chảy ngang phía trước làm yếu tố “thông minh” và dùng núi Tam Thai phía sau làm “hậu chẩm”.

Vào lăng – diện tích 3.445m2 có cửa tam quan khá lớn xây bằng gạch, trên lợp giả ngói. Phía sau cửa Bái Đính không có tượng đá như các lăng khác mà chỉ là lan can trang trí. Chính giữa lăng nằm ngay sau cửa tam quan thứ hai, có ngôi nhà Huỳnh Ốc được xây dựng trên nền hình vuông, mỗi bề 8 mét. Ngôi đình được xây dựng giống như một ngôi đình, dạng lầu cổ kính, mái lợp ngói hoàng. Bờ mái dứt khoát hình rồng phượng, nội thất trang trí đơn giản.