Nguyễn Khắc Phê bị nhà văn Nguyễn Công Hoan “trách” là “phung phí” vốn sống, còn Tô Hoài bảo “với đề tài như thế này, cậu chưa thành công thì ba mươi năm sau cũng phải viết lại”.
Đó là lời nhận xét của các nhà văn tiền bối với cuốn Đường qua làng Hạ, theo Nguyễn Khắc Phê, là tiểu thuyết, nhưng trong bản in đầu tiên năm 1968, NXB Thanh Niên ghi là “truyện” – cách gọi khiêm tốn của tác giả mới vào làng văn.
Cuốn sách viết về cuộc chiến đảm bảo giao thông để đưa đoàn tên lửa SAM đầu tiên qua sông Gianh năm 1966, với những chiến công bi tráng của lực lượng thanh niên xung phong, bộ đội bến phà Gianh, cùng biết bao người dân làng Hạ đã hy sinh tính mạng, xương máu cho con đường ra mặt trận.
Đọc bản thảo, nhà văn Nguyên Hồng chỉ khuyên: “Mình nghĩ Phê nên khoanh câu chuyện quanh cái đáy móng”.
Khi Đường giáp mặt trận được in ra, nghe Nguyễn Khắc Phê hé lộ trong tập 2 sẽ cho nhân vật Loan hy sinh ngay trong những ngày đầu Mỹ dội bom xuống đường, nhà văn Nguyễn Khải đã khuyên: “Nhà văn không dễ dựng được một nhân vật có góc cạnh thế đâu, đừng để cô ấy “chết” sớm quá!”. Nghe lời khuyên, Nguyễn Khắc Phê đã cho Loan trở thành nhân vật sinh động cho đến cuối chuyện.
Nhà văn Nguyễn Khắc Phê.
Cuốn sách ra đời năm 1976 và đã được đọc trong chương trình Đọc truyện đêm khuya của Đài tiếng nói Việt Nam suốt nửa tháng liền. Nhà thơ Nguyễn Đình Thi khen ngợi: “Cuốn sách viết được lắm! Tôi khen không phải vì nhân vật hát bài Người Hà Nội đâu…”.
Nhà thơ Chế Lan Viên thì khuyên: “Viết đơn xin vào Hội Nhà văn đi! Chỉ cuốn Đường giáp mặt trận là thừa tiêu chuẩn rồi!”. Và chỉ sau khi cuốn sách xuất bản một năm, Nguyễn Khắc Phê đã được kết nạp vào hội Nhà văn Việt Nam.
Cùng với Đường giáp mặt trận, tiểu thuyết Những cánh cửa đã mở sau đó đã giúp Nguyễn Khắc Phê nhận Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật năm 2012.
Nguyễn Khắc Phê sinh năm 1939, quê tại Hương Sơn, Hà Tĩnh, là con trai của cụ Hoàng giáp Nguyễn Khắc Niêm. Ông có những người anh trai nổi tiếng như Giáo sư Nguyễn Khắc Phi, bác sĩ Nguyễn Khắc Viện.
Sau khi tốt nghiệp, ông tham gia xây dựng một số cây cầu đầu tiên trên miền Bắc như cầu Ba Thá, cầu Tế Tiêu, rồi được điều vào xây dựng cầu, đường ở miền Tây Nghệ An, sau đó là Quảng Bình.
Sau 15 năm công tác trong ngành giao thông, ông chuyển ngành sang Hội Văn nghệ Quảng Bình, rồi Hội Văn nghệ Bình Trị Thiên. Ông từng giữ chức Tổng biên tập Tạp chí Sông Hương nhưng bị cho thôi chức chỉ sau 9 tháng.
Ông có nhiều tác phẩm được công chúng ghi nhớ như Biết đâu địa ngục thiên đường, Những ngọn lửa xanh, Mười ngày và cả mười năm, Thập giá giữa rừng sâu…
Trong cuốn hồi ký Số phận không định trước, ông kể lại nhiều câu chuyện thú vị về gia đình, tuổi thơ, quá trình trưởng thành, viết văn cũng như nhiều quan niệm của ông về cuộc sống, thời cuộc.
Ads by 098.151.5060
